KANDIRILAN NESİL

Nuran Direk ‘Filozof Çocuk’ adlı kitabını torunu Hasan Eflatun’a ithaf etmiş. Önsöz bölümünde günümüz çocukları ile arasındaki mesafeyi aşmak için torununu izlediğini belirtiyor.

‘Çocuklarla Felsefe Konuşmaları’ alt başlıklı bu eser ‘Onlara ne düşüneceklerini değil nasıl düşüneceklerini öğretmeliyiz’ diyerek kavramsal düşünme becerisinin önemini vurguluyor.

Özgürlük, mutluluk, haklılık, gerçeklik gibi kavramları soru ve örneklerle işleyen sayfaları okurken herhangi bir konu üzerinde bu şekilde – kavramsallaştırarak- düşünmediğimi, bu beceriyi kazanmamış olduğumu fark ettim.

Düşünme becerisinin tohumları nerede atılır? İnsanların sohbet etmediği bir aile ortamında bu beceri kazanılabilir mi? Ya da soru sormayan çocukların makbul sayıldığı kalabalık sınıf ortamlarında? Kendi zihninde cevapsız sorularla dolaşan bir çocuk sağlıklı düşünüp karar veren bir yetişkin olabilir mi?

Doğan Cüceloğlu Hoca’nın ailede sohbet ortamı yaratmak üzerinde bu kadar çok durması boşuna değil. Bir çocuk için kendisine sorular yöneltilmesi, can kulağıyla dinlenmek, fikirlerine önem verilmesi çok kıymetli.

Kendini ifade etmesi yasaklanan bir insan ne yapar düşünceleriyle? Toplumda “Çok konuşma!”, “Çok soru sorma!” diyerek susturulan beyinler nasıl öğrenir düşünmeyi?

Düşünmenin bizde pek makbul olmadığını söyleyebilir miyiz? ‘Arpacık kumrusu gibi’ yapılan bir eylem… “Karadeniz’de gemilerin mi battı?” sorusuyla mutlaka olumsuza bağlanan bir yanı yok mu? “Düşün düşün b… işin.” özlü sözünü de anmadan geçmeyelim.

Bizler çocuklarla ‘Filozof Çocuk’ kitabında olduğu gibi kavramlar üzerinden giderek sohbet edebilsek, sorular eşliğinde tartışabilsek birlikte çok yol alabiliriz diye düşünüyorum.

Günümüz şartlarında konuşmaya, düşünmeye, çocuklarımıza vakit ayırarak sağlıklı sohbet ortamı yaratmaya mecalimizin kalmadığı bahanesine sığınabiliriz. Oysa herkesin eline telefonunu alarak bir köşeye yığıldığı akşam saatlerini yeni düşünme yolları keşfetmeye, sorular eşliğinde yarım saat sohbete ayırabilsek bugünün kararlarından bin pişman, kandırılan nesline gelecek için can suyu verebiliriz.